Stel je voor: op een goede dag beginnen er wat loopbaanvragen in je op te borrelen. Benut ik wel mijn potentieel in deze baan of sector? Van welk werk word ik écht gelukkig? Heeft mijn baan wel de maatschappelijke waarde die ik steeds belangrijker vind?
Vervolgens druk je die vragen weg of blijf je erover piekeren zonder in actie te komen. Want ja: twee jaar geleden borrelden zulke vragen ook op en toen leverde jouw zoektocht niets op. Of je vindt het spannend om dit knagende gevoel aan te kijken, en dus kijk je weg.
Ander scenario: je wilt bínnen je baan meer voldoening creëren. De frustraties nemen toe, net als de urgentie om iets te veranderen. Maar ja: met je manager is geen land te bezeilen en de inhoud van je werk is nu eenmaal wat het is.
En nu?
In dit artikel deel ik een idee dat je in dit soort situaties helpt om meer werkgeluk te creëren of de juiste richting in je loopbaan te vinden.
Het principe van een ‘oud nu’ tegenover een ‘vers nu’.
(Je kunt dit universele principe trouwens ook gebruiken op andere gebieden dan werk en loopbaan: je relaties verbeteren, meer in jezelf geloven of meer rust in je hoofd krijgen bijvoorbeeld.)
Het verleden verkleurt het heden: een ‘oud nu'
Ze zeggen weleens: je ziet wat je wilt zien. In zekere zin klopt dat wel, maar misschien kun je beter zeggen: je ziet wat je hébt gezien. Je ervaringen in het verleden bepalen namelijk sterk hoe je het hier-en-nu beleeft. Om in de werksfeer te blijven:
- Collega X loopt naar jouw idee ‘altijd’ de kantjes ervan af. Nu werken jullie samen aan een project en zowaar: jij moet wéér het meeste werk doen! Want ja, het valt je direct op als je collega eerder uitlogt (en de keren dat jijzélf onder werktijd de was deed en de kat badderde, worden uit je waarneming gefilterd).
- Je vorige baan begon leuk, maar na twee jaar was je het zat. Nu zit je alweer op de anderhalf jaar en verhip: bekruipt je daar het gevoel dat de koek bijna op is…?
- Vroeger leerde je: wie z’n kop boven het maaiveld uitsteekt, is een aandachtstrekker. Nu heb je tijdens een vergadering in een opwelling jouw originele idee uitgeroepen. Geschrokken zie je dat iedereen je misprijzend aanstaart en óverduidelijk denkt: wat een aandachtstrekker!
Kortom, het verleden kleurt het heden. Of liever: jouw waarneming vanuit het verleden kleurt jouw waarneming van het heden.
Zelfs als je probeert dingen waar te nemen ‘zoals ze zijn’ moet alle informatie eerst langs jouw zintuigen en brein voordat het in je bewustzijn komt. En onderweg raakt alles flink vertroebeld omdat het wordt ingepast in wat al bekend is.
Dit creëren van een ‘oud nu’ is op zich handig van je geest. Het helpt je om de wereld te begrijpen, energie te besparen en gevaar te vermijden. De ellende ontstaat pas als je – bijvoorbeeld door negatieve gedachten of automatische emotionele reacties – niet meer met een open blik in het moment kunt zijn en ervan kunt genieten zoals het is. Of als het je zicht op de toekomst vertroebelt, waarmee je je eigen self-fulfilling prophecies kunt creëren…
Werkgeluk vs self-fulfilling prophecies
Hoe je ieder moment beleeft, bepaalt wat je voelt, denkt én doet. Daardoor kan leven in een ‘oud nu’ een hoop zelfsabotage opleveren. Want handel je vanuit een niet-helpende plaatje van het verleden? Dan creëer je met je keuzes en acties een toekomst die opnieuw dat verleden weerspiegelt (een ‘oud straks’).
Neem als voorbeeld het beginscenario: je wilt de juiste richting in je loopbaan ontdekken. Maar wat als je (onbewust) gelooft dat écht bevredigend werk vinden een zware, lange zoektocht moet zijn? Want ja: twee jaar geleden leverde een zoektocht ook al niets op! (= verleden) En je bent nu eenmaal een twijfelaar! (= verleden) Bovendien: hoeveel mensen heb je nu helemaal ontmoet die werk doen waarin ze helemaal opbloeien?! (= verleden)
Vervolgens dient zich een geweldige kans aan. Die zie je echter over het hoofd omdat het ‘te makkelijk’ is en dus vast tot niets zal leiden. Of je doet dat ene inzicht dat zomaar onder de douche komt aanwaaien af als onzin omdat je er ‘niet voor hebt moeten nadenken’.
En zowaar: het blijkt inderdáád een zware, lange zoektocht te zijn!
Oude donderwolkjes staan dus nieuwe inzichten in de weg. Je kunt minder actief, slim, open en creatief nadenken door al die innerlijke luchtvervuiling. Maar nog belangrijker: zulke antwoorden komen vanuit je hart en niet vanuit je hoofd! Je moet ze voelen. En écht voelen gaat toevallig veel makkelijker in een ‘vers nu’: zonder mistwolken en bliksemschichten.
Meer werkgeluk creëren: iets veranderen of gedaan krijgen
Niet alleen het ontdekken van de juiste loopbaanrichting is lastig als je in een ‘oud nu’ leeft. Ook in andere opzichten belemmert het je als je iets wilt veranderen of gedaan wilt krijgen.
- Iets veranderen in je zelfbeeld
Stel: je wilt meer in je waarde als professional geloven. Maar beoordeel je jezelf continu op basis van oude overtuigingen en plaatjes (dat je het niet goed doet, dat je niet slim genoeg bent, dat je baas ooit zei dat je nog veel te verbeteren had)? Dan kun je jezelf nooit in het hier-en-nu zien voor wie je echt bent en wat je waarde is. - Iets gedaan krijgen
Stel: je wilt meer leuke projecten toegewezen krijgen. Maar ja, jij krijgt ‘altijd’ de afdankertjes (= verleden). Je gevoel en wensen duidelijk aangeven zodat je team weet hoe belangrijk het voor je is? Dat komt niet in je op, want ‘je bent nu eenmaal niet zo’n assertief type’ of ‘het boeit ze toch nooit’ (= verleden). Gevolg: je krijgt dat nieuwe, leuke project wéér niet toegewezen.
Jouw gedachten en acties in het hier-en-nu hebben dus veel invloed op jouw toekomst. Tot aan de klassieke self-fulfilling prophecy aan toe.
Beleving van het verleden
↓
Beleving van het moment
↓
Houding en acties in het moment
↓
Toekomstige resultaten
Kortom, een ‘vers nu’ helpt je niet alleen om in het moment te zijn en het te waarderen. Het is ook jouw sleutel naar positieve ervaringen in de toekomst!
Hoe je meer in een 'vers nu' leeft
Het hier-en-nu als een fris, onbeschreven blad ervaren: kan dat echt? Nee, nooit helemaal, want je hebt een mensenbrein. En dat geeft niet. Je hoeft geen liter schoonmaakazijn in je ogen te gieten; een flinke plens water zodat je weer helder kunt kijken is genoeg. Vooral als je jezelf in de weg zit, bijvoorbeeld bij het beantwoorden van (loopbaan)vragen of als je iets wilt veranderen voor meer werkgeluk.
Ik ben dol op deze quote van Proust: ‘De ware ontdekkingsreis is geen speurtocht naar nieuwe landschappen, maar het waarnemen met nieuwe ogen.’
Hoe leer je met nieuwe ogen te kijken zodat je in een ‘vers nu’ belandt?
- Word je bewust dát je in een ‘oud nu’ leeft.
Projecteer je (onbewust) vroeger op nu? Wat is het ‘oude plaatje’? Helpt dat je? Het leuke is: zodra je écht doorziet dat je vanuit een oud denkwolkje naar de wereld kijkt, neemt de kracht ervan meteen al gigantisch af. - Oefen in ‘schone aandacht’ voor het hier-en-nu.
Beeld je in dat al je herinneringen zijn gewist en bekijk je omgeving of situatie opnieuw. Wat zie en voel je? Oefen dit vooral ook in de kleine momenten: in de supermarkt, op straat, in die vergadering (misschien niet op het moment dat iedereen je aanstaart omdat je zo’n aandachtstrekker bent…). Hoe zou je mensen, dingen en situaties waarnemen als je nieuw op deze planeet was?
Je kunt ook de inhoud van de wolkjes omvormen. Twee strategieën:
- Verander je interpretatie van het verleden. Heb je eerdere situaties een betekenis gegeven die nu in de weg zit? Welke andere interpretaties zijn mogelijk?
- Bedenk dat ‘nu’ anders is dan ‘toen’. Hoe ben je inmiddels veranderd als mens? Waarom is dit een wezenlijk andere situatie?
Het idee is dus niet dat je met ‘positief denken’ krampachtig een blij wolkje over het oude donderwolkje heen duwt. Of dat je altijd alleen maar blije wolkjes moet hebben. Je hoeft pijn of ongemak niet te ontkennen. Maar dat betekent niet dat je het verleden je beleving van het moment hoeft te laten kapen – en vervolgens je toekomst.
Dat dus. Heel verhaal. Tijd voor een samenvatting:
Jouw eerdere ervaringen hangen soms als donderwolkjes boven het hier-en-nu, waardoor ze jouw denken en doen negatief beïnvloeden – en daarmee je toekomst. Wil je iets positief veranderen, bijvoorbeeld op werkgebied? Dan gaat dat veel sneller als je herkent in welke oude wolkjes je vastzit en die loslaat om in een ‘vers nu’ te leven.
Misschien lijkt het principe simpel, maar het is zo belangrijk! In mijn ogen is het zelfs een belangrijke essentie van coaching: dat is namelijk een proces van je blokkerende oude wolkjes ontdekken, ze gaan doorzien en oplossen. Zodat je de antwoorden gaat voelen die allang aanwezig waren, of patronen doorbreekt en dingen gedaan krijgt omdat je ‘zonder bagage’ in het hier-en-nu kunt zijn. En vanuit dáár veel meer perspectief krijgt op wat er werkelijk mogelijk is in de toekomst.
Hoe mooi is dat.
Veel plezier met het toepassen van dit inzicht en het creëren van een vers nu!
