Waar word je gelukkig van? Of, anders gezegd: wat geeft je voldoening?
Stel die vraag aan 1000 mensen en 999 antwoorden gaan over activiteiten. ‘Wandelen in de natuur.’ ‘Een goede film kijken.’ ‘Werk doen met een maatschappelijke waarde.’
Op zich zijn die antwoorden heel logisch: het voelt namelijk alsof het de activiteit zélf is die jou gelukkig maakt. Maar dat is niet het hele verhaal. En als je het hele verhaal kent – als je hier op een andere manier naar gaat kijken – creëer je misschien wel meer voldoening in je leven.
Het basisprincipe van die nieuwe kijk is:
Activiteiten laten jou bepaalde kanten van jezelf ervaren.
Je zoekt situaties op omdat ze je in verbinding brengen met een bepaald deel van jezelf. Je kijkt bijvoorbeeld niet alleen een film voor de lol, maar omdat je ‘de avonturier’ in jezelf wilt ervaren. Of, als films een serieuze hobby van je zijn en je met een scherpe blik kijkt, om ‘de expert’ in jezelf te ervaren.
Dit principe geldt niet alleen voor activiteiten, maar ook voor plekken, spullen, anderen. Denk bijvoorbeeld eens aan de mensen in je leven. Misschien activeert je partner ‘de doorpakker’ in jou, door je aan te moedigen die droom na te jagen. Of wakkert die ene collega ‘de activist’ in jou aan. Of brengt je favoriete podcaster je in contact met ‘de leerling’ in jezelf.
Er zijn tig manieren om al die kanten van jezelf te benoemen. In coaching gebruik ik soms het enneagram met negen ‘rollen’, zoals de baas, waarnemer, romanticus, bemiddelaar. Rollen die iedereen in zich heeft, en die per persoon meer of minder ruimte krijgen.
Maar je kunt jezelf onderverdelen zoals je wilt: de creatieveling, de maker, de leraar, de observator, de atleet, het spelende kind, de chagrijnige pube… Nee, die niet, die komt toch niet opdagen.
Ben je een abstracte denker? Dan kun je ook met Grote Woorden werken om de verschillende aspecten in jezelf te omschrijven: vrijheid, compassie, lichtheid, flow.
Welke indeling je ook kiest, het gaat hierom: je bent een mozaïek – en de situaties die je voor jezelf creëert, bepalen mede welke vlakken oplichten.
De juiste situaties creëren
Als je weet welke kanten van jezelf je wilt ervaren – omdat die van nature bij je passen, of omdat het leuk is die kanten verder te ontwikkelen – kun je gerichter situaties opzoeken die je daarbij helpen.
Een praktisch voorbeeld: deze week rondde ik een coachtraject voor meer rust af met een ondernemer. Doel was het hervinden van een gevoel van regie en kalmte, tevredenheid, keuzevermogen en werkplezier – en dat was gelukt.
Maar de voor dit artikel relevante ontdekking? Dat was dit inzicht: hij ontdekte dat zijn grote drijfveer niet schuilde in de winst, status en zakelijke groei waar hij zo op gericht geweest was. Zijn grote plezier schuilde hierin: van ideeën werkelijkheid maken. Iets bedenken in zijn hoofd en het dan realiseren in de wereld. Dáár werd hij gelukkig van. Oftewel, de kant van zichzelf die hij vooral wilde ervaren, was die van ‘creator’.
Dat inzicht bracht helderheid, maar ook een gevoel van vrijheid. Zijn kompas staat nu niet langer krampachtig afgesteld op financiële doelen, specifieke producten of diensten, erkenning van anderen. Zijn kompas staat afgesteld op de vraag: in hoeverre laat een bedrijf, project of taak me de creator in mezelf ervaren?
Daardoor kan hij met meer intentie situaties opzoeken die deze kant voeden. En te lange periodes waarin zijn innerlijke creator wordt verwaarloosd? Die kan hij bewust vermijden.
Gevolg: meer plezier en tevredenheid in zijn werk én daarbuiten (want opeens is voldoening niet meer exclusief verbonden aan werk; in tegenstelling tot het maken van winst is het zijn van een creator op allerleí gebieden mogelijk). Bovendien kan hij gemakkelijker een nieuwe leegloop van energie voorkomen.
(Lees ook meer over actief versus passief opladen voor meer energie.)
Waar word jij gelukkig van?
Goed dan, nu de vraag aan jou: welke kanten van jezelf wil je meer ervaren? En welke situaties helpen je daarbij?
Wil je ‘de filosoof’ vaker ervaren? Ga bijvoorbeeld bij een debatclub, of begin vaker een diepgaand gesprek. Wil je ‘de wijze’ meer voelen? Kijk of je anderen iets kunt bijbrengen. ‘De creatieveling’ meer ruimte geven? Start een persoonlijk kunstproject.
Je kunt de vraag ook omkeren: waar besteed je veel tijd en energie aan (zoals werk, bepaalde vriendschappen) en welke kanten van jezelf laten die activiteiten jou vooral ervaren? Als je in je gezinsleven bijvoorbeeld heel sterk ‘de bedrijfsleider’ voelt terwijl je daar weinig voldoening uithaalt, kun je kijken of je wat zaken anders kunt inrichten.
Tot slot: de kanten van jezelf die jij sterk ervaart of die heel belangrijk voor je zijn, behoren tot jouw bijdrage aan deze wereld, tot jouw kracht. Maak er gebruik van. Dat hoeft niet groots en meeslepend te zijn; ik ken iemand die van nature een grote lichtheid uitstraalt, en die simpelweg in al haar interacties ook anderen met wat lichtheid ‘besmet’. Hoe mooi is dat? En sinds zij dit weet van zichzelf en bewuster situaties opzoekt waarin ze haar eigen lichtheid nog meer ervaart, is die olievlekwerking nog veel groter geworden.
Bovendien: wat je deelt, groeit ook in jezelf. Dus help je anderen om hun ‘creatieveling’ te ervaren? Dan brengt dat jou ook meer in contact met je creativiteit.
Tot zover. Hopelijk heb je iets aan deze kijk!
En indien aanwezig: succes met de chagrijnige pubers (in jezelf of anderszins).
Mits ze komen opdagen.
Dit artikel verscheen oorspronkelijk in een MindMemo, mijn om-de-wekelijkse portie voer voor je mindset. Ik zet de meeste MindMemo’s niet op de website. Niets missen? Hier kun je je aanmelden.
