In je hoofd cirkelt die to-do-list. Werk. Hobby’s. Gezin. Vrienden. Keuzes maken. Afleidingen negeren. Verleidingen weerstaan. Van A naar B zien te komen (al dan niet digitaal). En naar C. En weer terug. En op tijd!
Tja, dat vraagt veel energie. Niet zo gek dat veel mensen ’s avonds uitgeput op de bank ploffen. Even opladen.. Over dat opladen gaat deze blog. Je kunt namelijk op verschillende manieren opladen. En als je dat verschil begrijpt? Dan kun je veel sneller en effectiever opladen. Want volop energie voelen: wie wil dat nu niet?
Wat is energie?
Allereerst even de vraag: wat is energie eigenlijk? Energie betekent in de natuurkunde zoiets als: het vermogen om veranderingen te realiseren. Denk maar aan zo’n speelgoedautootje: je draait eraan en dankzij die kracht kan het ding rijden en van plek veranderen.
Maar aangezien je (vermoedelijk) geen speelgoedauto bent, betekent energie niet alleen fysiek bewegen. Het gaat ook over:
- Het gevoel dat je krachtig bent en de dingen aankunt.
- Het idee dat je kunt doen wat je wilt of moet doen (zonder daarna total loss te zijn).
- Het hebben van een helder, uitgerust hoofd.
- Het gevoel dat je veel te geven hebt aan jezelf, anderen, je hobby’s, je werk.
- Het vermogen iets (een project) of iemand (kind, collega) in beweging te krijgen.
Wat is opladen?
Passief opladen
Passief opladen vraagt weinig energie. Je zit op de bank en kijkt tv, scrolt op je telefoon, surft online of hangt in de sauna.
Als we denken aan opladen, is dit vaak de vorm van ontspanning waar we als eerst aan denken.
Actief opladen
Actief opladen vraagt meer energie dan passief opladen, maar levert uiteindelijk óók veel energie op. Denk aan sporten en bewegen: die wandeling of training kost energie, maar volop fysiek actief zijn gééft uiteindelijk juist energie. Je voelt je fitter, sterker, vrolijker en waarschijnlijk meer voldaan.
Anders gezegd: je geeft energie uit om nieuwe energie te creëren. Ik noem dit de energie-paradox. Denk maar aan dat speelgoedautootje: je moet eraan draaien voordat ie gaat rijden.
De energie-paradox geldt echter niet alleen voor fysieke energie. Het principe werkt ook bij het uitgeven van mentale energie. Bijvoorbeeld als je iets nieuws leert zoals Spaans, of als je mediteert. Dat kost misschien meer energie dan op de bank ploffen en zappen, maar het brengt je uiteindelijk vaak méér energie. En het principe werkt ook bij creatieve energie, wanneer je bijvoorbeeld schildert, puzzelt of pianospeelt.
Het verschilt per persoon welke activiteiten onder actief opladen vallen; als je pianospelen verschrikkelijk vindt zal het je natuurlijk niet per se een gevoel van voldoening, kracht of plezier geven. Dat maakt niet uit; het basisprincipe van passief versus actief opladen geldt voor iedereen – los van de precieze invulling.
De kunst van actief opladen
- Plezier of betekenis creëren.
Het gevoel dat de activiteit leuk is of iets positiefs oplevert. Bijvoorbeeld: misschien vind je sporten niet altijd léuk, maar als je het ziet als investering in jezelf is het in zekere zin toch plezierig. (Lees ook meer over de Voldoenings-Deal.) - Een gevoel van controle meebrengen.
Om op te kunnen laden moet je meestal het gevoel hebben dat je zelf kiest voor de activiteit en de regie hebt. Anders gezegd: op je vrije dag zo snel mogelijk je to-do-list afwerken terwijl je brandjes blust is óók heel actief, maar slurpt je leeg. Het is niet leuk en je voelt je weinig ‘in control’. Valt dus niet onder opladen.
De minimum-hoeveelheid energie
Energie bewaren
De oplossing om deze valkuil te vermijden is simpel (maar niet altijd gemakkelijk): voorkom dat je ónder die minimum-grens belandt. Waar die grens ligt, moet je zelf ontdekken; dat verschilt per persoon. Houd bijvoorbeeld eens een energiedagboek bij waarin je onderzoekt wat je allemaal (niet) doet op een dag en wat er in je hoofd speelt – én hoeveel energie je voelt. Welke patronen ontdek je? Op welke dagen merk je dat je energie over hebt voor actieve oplaadmomenten die bij jou passen?
Ideeën over opladen
- Je hebt beide soorten opladen nodig om je tank bij te vullen.
Af en toe een serie kijken of online surfen kan heerlijk zijn. Maar doe je dat veel en voel je toch weinig energie? Dan is de balans misschien niet optimaal. - Voor beide varianten geldt een optimum.
Doe je te weinig passieve en/of actieve oplaad-activiteiten óf juist teveel? Dan loop je leeg. Van eindeloos scherm-kijken laad je waarschijnlijk niet op (en word je ook niet gezonder). Van non-stop Spaans leren of té veel sporten ook niet. - Voor veel mensen geldt dat ze zichzelf te veel passief opladen en te weinig actief.
Elke avond of hele weekenddagen ‘niksen’ bijvoorbeeld. Meestal geeft dat niet het échte opladen waarnaar je verlangt, en ervaar je alsnog een gebrek aan energie, voldoening, bezieling of motivatie.
In coachtrajecten merk ik bijvoorbeeld vaak dat mensen eerder te veel passief dan te actief opladen. Dat is niet simpelweg gewoontegedrag dat er ingeslopen is, het is ook het resultaat van zaken zoals stress, een negatief zelfbeeld (kost veel energie!) of werk waarin je leegloopt. Dan is het logisch dat actief opladen snel als ’te veel’ voelt. Toch is actief opladen precies wat deze mensen gedurende zo’n traject gaan doen – er ontstaat immers ruimte en kracht voor – en ik krijg dan ook vaak terug dat ze zelf opmerken dat ze meer tijd besteden aan vormen van actief opladen en er de winst van ervaren.
Je kijk op opladen onderzoeken
Wil je de kracht van actief opladen meer benutten? Onderzoek dan eens wat je eigenlijk gelooft over hoe jij oplaadt en waarom.
- Denk je dat je gewoon te weinig oplaadtijd hebt? Dat kan. Maar misschien heb je behoefte aan meer actief opladen.
- Denk je dat je die uren tv of telefoon nodig hebt om op te laden? Misschien. Maar wat als die scherm-uren er juist aan bijdragen dat je zoveel moet opladen? Wat zou er veranderen als je die tijd zou benutten voor activiteiten die je sneller én voller opladen?
- Of misschien denk je iets als: ‘Van sporten en ingewikkelde boeken lezen word ik juist moe.’ Maar soms levert actief opladen een ander soort energie op dan je uitgeeft. Bij iets nieuws leren zit je misschien stil, maar voel je je uiteindelijk wákker en in ontwikkeling. Sporten maakt je lichaam moe, maar je geest helder en voldaan. (Niet altijd direct. Maar wel als je er een gewoonte van maakt.)
Tot slot: drie tips voor meer energie
Oké, we hebben nieuwe oude en nieuwe ideeën over meer energie creëren en slimmer opladen ontdekt! Samengevat in vier tips:
- Balanceer actief en passief opladen. En ja: misschien eerder wat meer actief dan passief.
- Balanceer verschillende vormen van actief opladen. Lichamelijk (zoals bewegen), mentaal (zoals iets nieuws leren of een verrijkend boek lezen), emotioneel (zoals een verdiepend gesprek voeren of in een dagboek schrijven), creatief (zoals muziek of kunst maken), etc.
- Zorg ervoor dat je de minimum-hoeveelheid energie behoudt om actief te kunnen opladen. Misschien betekent dat wat vaker ‘nee’ zeggen of meer rustmomenten gedurende de dag inplannen.
- Denk eens na over jouw manieren van opladen. Wat werkt en wat eigenlijk minder? Hoe kun je met nieuwe manieren van ontspannen en opladen experimenteren?
Hopelijk helpt deze blog je om op een nieuwe manier naar opladen en het creëren van meer energie te kijken en er vooral iets mee te doen!
Aan de slag voor meer energie en innerlijke helderheid en kalmte? Misschien is coaching voor meer rust dan iets voor jou.
