Goede voornemens: wie kent ze niet. Vooral de start van een nieuw jaar nodigt uit tot verse plannen. Op welke gebieden wil je jezelf ontwikkelen? Wat wil je bereiken? Wat wil je veranderen?
Maar niet alleen met de jaarwisseling borrelen zulke vragen in je op; ook door het jaar heen krijg je ongetwijfeld nieuwe ideeën om je leven net een tikkie fijner, gezonder of inspirerender te maken. Of het nu gaat om jezelf minder wegcijferen of eindelijk gaan werken vanuit bezieling.
De vraag is alleen: hoe goed werken die traditionele goede voornemens nu écht? Gelukkig zijn er meer manieren om richting te geven aan je verlangens en zo te werken aan je persoonlijke groei. Nu kún je je goede voornemen natuurlijk gewoon omtoveren naar een concreet doel + plan van aanpak. Dat werkt prima, als je het slim aanpakt. Maar welke mogelijkheden zijn er nog meer?
In dit artikel deel ik een idee met je. Centraal staat het vertalen van goede voornemens naar de volgende krachtige kompassen: kernwaarden én bijbehorende ‘meetlat-vragen’.
Dankzij deze aanpak maak je met meer intentie een nieuwe start – of het nu gaat om het beginnen van een nieuw jaar of zomaar een maandagochtend waarop je besluit dat een groot of klein roer omgaat.
En niet alleen vergroot deze benadering je kansen op succes; het is ook een meer fundamentele aanpak dan het bedenken van goede voornemens. Anders gezegd: het brengt wat meer reflectie en verdieping. En dat is leuk! (Vind ik. En ik gok jij ook, aangezien je dit leest.)
Goede voornemens vs kernwaarden
Heel kort gezegd: waar goede voornemens verwoorden wat je van plan bent te gaan doen, verwoorden kernwaarden wat voor jou belangrijk is. Daarin zit meteen het grootste verschil:
Goede voornemens zeggen vaak iets over wat je wilt bereiken.
Kernwaarden zeggen iets over wie je wilt zijn en wat je belangrijk vindt.
Kortom, waar goede voornemens vooral een idee geven over je hoop voor de toekomst, geven kernwaarden een leidraad in het hier-en-nu. Het goede voornemen is een soort vage stip op de horizon, terwijl jouw kernwaarden een soort reisgenoten zijn die je bij iedere stap bij je hebt. Ze liggen niet buiten maar binnenin je. Je bént ze. Je hoeft niet te wachten tot je straks iets ‘bereikt’ om te slagen in je doel. Je kunt je kernwaarden in ieder moment ‘zijn’. En daarmee stuwen ze je voort; een wezenlijk ander gevoel dan het irritante gevoel van ‘getrek’ dat goede voornemens vaak opleveren.
Voorbeelden van kernwaarden
Kernwaarden zeggen dus veel meer over jou als persoon. Als voorbeeld geef ik je mijn kernwaarden:
1. Gezond lichaam & Gezonde geest
2. Liefde & Verbinding
3. Groei & Wijsheid
4. Authenticiteit
5. Creativiteit
6. Vrijheid
Goede voornemens zouden beschrijven wat ik ‘voornemens’ ben om wel of niet te doen op een bepaald gebied (minder klagen, gezonder eten, stoppen met het plagen van de hond als ie ligt te slapen). Maar deze kernwaarden werken als een algemener kompas. Ze vertellen me vanuit welke uitgangspunten ik in het leven wil staan. En daarmee geven ze me helderheid over hoe ik mijn tijd wil besteden, welke keuzes ik wil maken en hoe ik met mezelf en anderen wil omgaan.
Ze vertellen me bijvoorbeeld dat ik elke dag wil investeren in mijn fysieke en mentale gezondheid. Of het nu is met sport, meditatie, voeding, ijskoud water, ademhalingsoefeningen, gedachtenoefeningen, schrijven of alles bij elkaar. Dat doe ik niet omdat ik het ‘moet’ en zelfs niet omdat ik allerlei doelen wil behalen. Ik doe het omdat het belangrijk voor me is.
Kernwaarden ontdekken?
Even tussendoor: er zijn allerlei oefeningen om je kernwaarden te ontrafelen, maar daar gaat deze blog niet over. Om je toch een idee te geven, dit soort vragen helpen je op weg:
• Als ik maar één uur per dag wakker zou zijn, wat zou ik in dat uur doen?
• Wat wil ik dat mensen ooit op mijn uitvaart over me zeggen?
• Wat heeft deze wereld volgens mij nodig?
• Wat heeft deze wereld van mij nodig?
Kernwaarden benutten met meetlatvragen
Nu denk je misschien: “Hartstikke leuk, maar wat heb je nu écht aan zo’n lijstje met mooie woorden?” Goed punt. Daarom deze disclaimer: kernwaarden werken niet vanzelf! Zeker niet wanneer je ze in een geïnspireerd moment oprakelt en in een la mikt – totdat je op een regenachtige ochtend het huis opruimt en een verfrommeld, met bubbelgum bekleed kladje vindt. Oh ja, ik vond persoonlijke groei heel belangrijk..
Dus hoe voorkom je dat kernwaarden méér zijn dan zomaar wat abstracte ideeën? De oplossing die ik daarvoor vond, is simpel. Ik koppel mijn kernwaarden aan meetlat-vragen:
1. Gezond lichaam & gezonde geest: Zorg ik goed voor mezelf? Investeer ik elke dag in mijn fysieke en mentale gezondheid?
2. Liefde & Verbinding: Voed ik liefdevolle en positieve relaties met anderen?
3. Groei & Wijsheid: Daag ik mezelf uit om te leren, groeien en nieuwe perspectieven te ontdekken?
4. Authenticiteit: Maak ik keuzes vanuit mijn hart? Ben ik oprecht en mezelf?
5. Creativiteit: Gebruik ik mijn verbeelding? Creëer ik dingen en ideeën?
6. Vrijheid: Voel en creëer ik de ruimte om mijn leven in te richten zoals ik wil? Neem ik blokkades weg die me tegenhouden me vrij te voelen?
De kracht van meetlat-vragen
Deze vragen vertalen mooie woorden op papier naar actie. Ze zijn daarmee mijn meetlat. Ze vertellen me wat ik in ieder gegeven moment kan doen om volgens mijn kernwaarden te leven.
Deze vragen zijn concreet genoeg om op de verschillende gebieden mijn ‘status’ te monitoren, maar niet zo SMART-geformuleerd dat het verstikkend werkt en ik er na zes enthousiaste dagen uitgeput mee kap.
Kortom, het zijn vragen die ik zonder ingewikkeld gedoe ’s avonds aan het gezicht in de spiegel kan stellen. Kan ik overal ‘ja’ op antwoorden? Prachtig. Niet? Oké, interessant. Wat kan ik veranderen om meer volgens mijn kompas te leven?
En nee, ik stel ze niet íedere avond, want ik ben niet perfect en ik geloof ook niet dat je dit dagelijks hoeft te doen. Als je gaat wandelen kijk je ook niet continu op je navigatie (dan loop je tegen bomen aan enzo). Maar het zijn zeker vragen waar ik heel regelmatig naar terugkeer en die ik zeker stel als ik voor keuzes sta.
Merk ook op: de meetlat-vragen zijn niet gericht op resultaten, maar op inzet. De vraag is bijvoorbeeld niet: heb ik een geweldige band met mijn kind of partner? (Resultaat.) De vraag is: heb ik vandaag geïnvesteerd in deze relatie? (Inzet.) Bedenk maar: een kompas vertelt je welke richting je op wilt en geeft feedback op je stappen, maar zegt nooit: nu ben je er wel of niet! Daar heb je doelen voor.
Het mooie is: hoe meer je vanuit je kernwaarden gaat leven, hoe ‘oprechter’ je leven voelt, hoe meer je in contact komt met je bezieling. Dat geldt voor alle levensgebieden; in de loop van coachtrajecten merk ik bijvoorbeeld vaak dat mensen teruggeven dat ze het idee hebben ‘dichter bij zichzelf’ te zijn gekomen en met meer intentie te leven. Eigenlijk is dat ook het doel, meer nog dan de concrete resultaten. Die vloeien als het ware voort uit de innerlijke groei!
Kernwaarden en dagelijkse situaties
Niet alleen via meetlatvragen kun je kernwaarden benutten; ze zijn ook handig om keuzes mee te maken in dagelijkse situaties. Denk maar eens aan alle keuzemomenten die je tegenkomt. Natuurlijk zijn er de ‘grote’ beslissingen, zoals het veranderen van baan en het aangaan van een nieuwe relatie. Maar je laten gidsen door kernwaarden is minstens even waardevol bij die talloze dagelijkse keuzes die er zijn:
• Ik kan mijn dag beginnen door te reageren op wat er op me af komt (berichten, nieuws, meldingen) of ik begin de dag intentioneel, vanuit rust en met mijn zelf ontworpen routine. Kernwaarde 1 (Gezonde geest) vertelt me dat ik mijn dag met intentie wil beginnen.
• Thuis kunnen we tijdens het eten naar een schermpje kijken, of praten. Kernwaarde 2 (Verbinding) vertelt me dat ik liever praat.
Wees flexibel (en lief voor jezelf)
Onthoud tot slot: kernwaarden staan vrij vast (ook al kunnen je prioriteiten verschuiven), maar de toepassing is flexibel. Op avond 1 wil je misschien een interessant non-fictieboek lezen (Groei), terwijl het op avond 2 beter voelt om je huis opnieuw in te richten (Creativiteit). Kernwaarden zijn geen one-size-fits-all, maar een op-maat oplossing. Hoe meer je ze bewust ‘beoefent’, hoe beter je voelt wanneer welke keuze het best is.
En nee, het is niet altijd gemakkelijk om de meest ‘kernwaardige’ keuze te maken. Maar bedenk: je best doen is goed genoeg. Het hoeft niet perfect! (Tenzij perfectionisme je kernwaarde is, maar in dat geval zou ik nog eens terug naar de tekentafel gaan.)
Alleen door vallen en opstaan, eerlijk reflecteren en blijven oefenen, leer je inzichten toe te passen. En dát is echte groei. Houd jezelf dus accountable, maar probeer tegelijkertijd ook een beetje lief voor jezelf te zijn. Als je kernwaarden als een soort zweep gaat gebruiken, mis je het punt!
Aan de slag!
Zin gekregen om je goede voornemens om te toveren in jouw persoonlijke kernwaarden en bijbehorende meetlatvragen? Zo ja: veel plezier! Nog een zetje nodig om écht te beginnen? Lees dan dit korte verhaal over de stap van willen naar dóen. Of neem een kijkje bij de pagina over coaching.
