Denken in mogelijkheden is een groot goed. Maar in dat ‘denken’ schuilt eigenlijk maar de helft van het verhaal: een mogelijkheid realiseer je allereerst door hem te zien, maar óók door erin te gaan geloven.
Hoe ga je meer mogelijkheden zien? Hoe ga je ook daadwerkelijk voelen dat je ze kunt realiseren? Daarover gaat dit artikel.
Laat ik beginnen met een persoonlijk voorbeeld: de gedachte om te gaan ondernemen was vroeger nooit in me opgekomen. Ik groeide op in een ‘loondienstfamilie’ en het idee was ook op een andere manier nog niet echt op mijn pad gekomen. De optie om voor mezelf te beginnen bestond voor mij niet, omdat ik hem simpelweg niet zag.
Tot die ene dag.
Ik deed werk dat niet paste bij mijn bezieling en was inmiddels beland op het pad van persoonlijke groei. Onderweg naar mijn werk, luisterde ik een keer een podcast over een vrouw die haar baan had opgezegd. Opeens plopte de gedachte in mijn hoofd op. ‘Ik zóu voor mezelf kunnen beginnen…’ De gedachte voelde niet als een optie, meer als een wilde fantasie. Het was een beetje vergelijkbaar met het spontane idee om een pop-up karaokeshow in een overvolle stiltecoupé te beginnen: een hersenspinsel dat je niet echt serieus neemt (hoop ik).
Toch was het zaadje geplant. De gedachte begon vaker op te ploppen – zoals gedachten dat wel vaker doen als ze eenmaal voor het eerst gedacht zijn. Het idee voelde steeds serieuzer. ‘Ik zou het eigenlijk écht kunnen doen..’ Het werd een ware mogelijkheid, kwam binnen mijn cirkel van ‘wat mogelijk is’. En na een tijdje besloot ik deze mogelijkheid te verzilveren: mijn realiteit veranderde daadwerkelijk.
Nu is dit één voorbeeld. Maar het pad, van een mogelijkheid niet eens zien tot hem realiseren, blijkt een universele route.
De cirkel van realiteit
Het verkennen en gaan geloven van nieuwe mogelijkheden begint bij het begrijpen van je ‘cirkel van realiteit’. Je kunt jouw (potentiële) realiteit in drie lagen opdelen.
1) Wat al is: alle verzilverde mogelijkheden
Het begint allemaal bij wie je nu bent en hoe je leven of wereld eruitziet. Bijvoorbeeld: je bent dierenarts, hebt een relatie met J en gelooft dat je vooral anderen moet pleasen, ook ten koste van jezelf. Deze mogelijkheden zijn al ‘verzilverd’.
2) Cirkel van realiteit: wat jij als ‘echt mogelijk’ beschouwt
Buiten wat nu al bestaat, heb je een bepaald beeld en gevoel bij wat mogelijk is voor jou en je leven. Dat is de mogelijkheden-lens waardoor je kijkt. Dit is dus niet wat al werkelijkheid is, maar het totaal van alle opties die jij ziet.
De mogelijkheid om schilderles te nemen. Om op vakantie te gaan naar Italië. Om veerkrachtiger te worden dan je nu bent (al dan niet terwijl je in het Colosseum aan het schilderen bent, wie weet).
Dat een mogelijkheid in je cirkel van realiteit zit, betekent niet dat je hem per se hoeft te realiseren. Niet alles wat kan, moet. Maar je kiest nu op basis van je eigen overwegingen, en niet omdat je de optie gewoon niet zag of er niet in geloofde. Je voelt: ik kán mijn eigen bedrijf beginnen, als ik wil. Of: ik kán regelmatig gaan sporten, als ik wil.
3) Potentiële realiteit: wat jij nog niet als echt mogelijk ervaart
Nog een laag verder ligt onze potentiële realiteit: mogelijkheden die je kunt gaan zien én geloven dat ze werkelijkheid kunnen worden, maar waarvan je dat nog niet doet omdat:
- Je ze wel hebt gezien maar nog niet als ‘echt mogelijk’ ervaart (zoals elke dag sporten).
- Je ze gewoon nog nooit hebt gezien (zoals het beginnen van je eigen kattendansstudio).
Mogelijkheden creëren
Het proces van persoonlijke groei is onlosmakelijk verbonden met het verbreden van je perspectief, het veranderen van je blik op dingen. Onderdeel daarvan is het oprekken van je cirkel van realiteit. Dat doe je door mogelijkheden te gaan zien en dan te gaan voelen dat ze gerealiseerd kunnen worden. Anders gezegd, je gaat van ‘optie onbekend’ naar ‘dit kán!’
Niet dat je als een dolleman mogelijkheden moet gaan zitten bedenken en er zoveel mogelijk moet realiseren. Het is geen wedstrijd. Maar meer inzicht en geloof in wat mogelijk is? Dat is in mijn ogen een groot cadeau aan jezelf, en via jou aan de wereld.
Hoe je dit doet? Ik deel het proces op in twee stappen: de nieuwe mogelijkheid gaan zien, en daarna geloven.
Stap 1: de nieuwe mogelijkheid zien
Jezelf met intentie ontwikkelen, begint bij bewustzijn. Wat je niet ziet, kun je ook niet gericht veranderen.
Je bewustzijn vergroot je door goede vragen te stellen, zoals: wat is eigenlijk het plaatje dat ik heb van mezelf en ‘een geslaagd leven’? Wat houdt me tegen om de keuzes te maken die me gelukkig maken en die voortvloeien vanuit mijn bezieling? Op welke levensgebieden houd ik mezelf klein of tegen? (Ontdek ook een nieuwe kijk op levensgeluk.)
Je kunt ook wat-als-gedachtenexperimenten doen. Wat zou ik doen als alle mensen in mijn omgeving robots zonder meningen en verwachtingen zouden zijn? Zou ik dan andere keuzes maken? En wat zou ik loslaten of willen creëren als ik 100% vertrouwen in mijn toekomst zou hebben – en in mijn eigen vermogens, waarde en talenten?
Een andere manier om je bewustzijn te vergroten, is door volop te leren: boeken lezen, trainingen volgen, verdiepende gesprekken voeren. Ik kan uren praten over leren. Ik houd ervan en geloof dat het een van de meest waardevolle manieren is om te groeien, ontdekken, léven. Want leren is ook gewoon heel leuk!
Een mooie oefening? Bedenk vijf mogelijkheden over jezelf, je werk of je leven waar je nog nooit eerder aan hebt gedacht. Wat zou je kunnen doen of worden? Wat zou je willen loslaten? Waar zou je eens naartoe willen gaan? Geef je creatieve brein vrij spel. Parkeer spelbrekende gedachten zoals: hoe dan? Of: dit is waanzin.
(Lees ook meer over de verschillende varianten van perfectionisme.)
Stap 2: In de mogelijkheid geloven
Maar: je bewust zijn van een nieuwe mogelijkheid is niet genoeg. Laten we weer even teruggaan naar de kattendansstudio: dat deze gedachte door mijn brein zwermt, betekent nog niet dat ik daadwerkelijk voel dat ik dit een echte mogelijkheid is.
Je hebt weten dat iets kan en je hebt vóelen dat iets kan. Je moet ervan overtuigd zijn dat een mogelijkheid oprecht mogelijk is. Anders wordt deze geen onderdeel van je realiteit.
Als je nooit sport en daar totaal niet mee bezig bent, dan maakt de mogelijkheid ‘sporten’ geen onderdeel uit van je realiteit. Totdat je op een dag met iemand praat die een spreekwoordelijk vuurtje in jou aansteekt. De gedachte plopt in je op: ‘Ik zóu kunnen gaan sporten.’
Soms hoef je een gedachte maar éénmaal te denken en je gelooft direct in de realiseerbaarheid ervan. Maar vaker gebeurt het dat je brein eerst liefdevol de gedachte afwijst, zoals met: NEE, BEN JE GEK, KAN ECHT NIET.
In dat geval komt het echte werk: vanuit intentie gaan voelen dat het mogelijk is. En dat is een proces dat tijd, energie en aandacht vraagt. Bijvoorbeeld door jezelf vaker bloot te stellen aan de mogelijkheid, je er als het ware in onder te dompelen. Denk de gedachte vaker – ook al geloof je hem nog niet. Ons brein werkt met herhaalrecepten: hoe vaker je iets denkt, hoe meer je er over het algemeen in gaat geloven.
Maar je kunt meer doen: schrijf over de nieuwe mogelijkheid, pluis hem uit, contempleer, mediteer, praat erover met anderen, visualiseer hoe verzilvering van de mogelijkheid eruit zou zien. Of omring je met mensen en rolmodellen die je laten zien dat de mogelijkheid daadwerkelijk een mogelijkheid is. Met mensen die sporten bijvoorbeeld. Of zoek mensen op die een eigen bedrijf zijn begonnen, misschien in levende lijve, maar evengoed in podcasts of boeken. Laat hun realiteit zaadjes planten in de jouwe.
Op naar je nieuwe realiteit
Natuurlijk: er zijn grenzen aan wat je kunt geloven dat mogelijk is. Ik schat de kans bijvoorbeeld vrij klein dat ik in een roze tutu op de maan zal dansen. Maar voor veel mogelijkheden binnen ‘het redelijke’ kun je er absoluut in gaan geloven. Soms snel en gemakkelijk omdat het organisch past binnen jouw evolutie (de tijd is rijp), en soms nadat je er wat meer tijd en energie in hebt geïnvesteerd.
Zien wat mogelijk is en voelen dát het mogelijk is, is de snelweg naar zelfactualisatie, naar het vervullen van je potentieel.
Welke nieuwe mogelijkheid zou jij kunnen en willen toelaten in je leven? Van welke mogelijkheid denk je dat deze positieve impact op je leven zou hebben maar gelóóf je nog niet dat het echt kan? Hoe kun je de komende tijd je bewustzijn vergroten en werken aan geloven in deze mogelijkheid?
En ach, anders kun je altijd nog een pop-up karaokeshow in de stiltecoupé beginnen. Wie weet.
